UCHWAŁA NR VII/58/2024 Rady Miejskiej w Mirosławcu z dnia 28 listopada 2024 r. w sprawie przyjęcia Programu przeciwdziałania przemocy domowej oraz ochrony ofiar przemocy domowej dla Gminy Mirosławiec na lata 2025 - 2028

UCHWAŁA NR VII/58/2024

Rady Miejskiej w Mirosławcu

z dnia 28 listopada 2024 r.

w sprawie przyjęcia Programu przeciwdziałania przemocy domowej oraz ochrony ofiar przemocy domowej dla Gminy Mirosławiec na lata 2025 - 2028.

Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 1465), art. 6 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 424, 834) Rada Miejska w Mirosławcu uchwala, co następuje:

§ 1. Uchwala się „Program przeciwdziałania przemocy domowej oraz ochrony ofiar przemocy domowej dla Gminy Mirosławiec na lata 2025 - 2028” w brzmieniu załącznika nr 1 i nr 2 do niniejszej uchwały.

§ 2. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Mirosławca.

§ 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2025 r.

   
Przewodniczący Rady Miejskiej

Paweł Krawczyk
Załącznik Nr 1 do uchwały Nr VII/58/2024

Rady Miejskiej w Mirosławcu

z dnia 28 listopada 2024 r.

PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY DOMOWEJ ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY DOMOWEJ DLA GMINY MIROSŁAWIEC NA LATA 2025-2028

Rozdział 1.

Wstęp

Rządowy Program Przeciwdziałania Przemocy Domowej na lata 2024-2030 we wstępie przytacza, iż zgodnie z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. instytucja rodziny, definiowana w systemie praw człowieka jako „naturalna i podstawowa komórka społeczeństwa” (art. 16 ust. 3 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka), jest objęta szczególną ochroną i opieką Rzeczypospolitej Polskiej, a jej dobro państwo ma obowiązek uwzględnić w swojej polityce społecznej i ma obowiązek konstruowania polityki rodzinnej i społecznej z uwzględnieniem zasady równych praw mężczyzn i kobiet w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym, a zgodnie z art. 72 Konstytucji, Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka, a każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją.

Rodzina jest najważniejszym środowiskiem w życiu człowieka, kształtującym osobowość, system wartości, poglądy oraz styl życia. Rodzice czy opiekunowie są wzorem dla dzieci. Ważną rolę w prawidłowo funkcjonującej rodzinie odgrywają wzajemne relacje pomiędzy rodzicami oparte na miłości i zrozumieniu, co gwarantuje optymalne środowisko rozwoju i samorealizacji. W przypadkach dezorganizacji rodzina nie jest w stanie realizować podstawowych zadań, role wewnątrzrodzinne ulegają zaburzeniu, łamane są reguły, a zachowania poszczególnych członków rodziny stają się coraz bardziej niezgodne z normami prawnymi i moralnymi oraz z oczekiwaniami społecznymi.

Przemoc domowa może być zarówno skutkiem, jak i przyczyną dysfunkcji w rodzinie, bez wątpienia należy zakwalifikować ją do kategorii zachowań negatywnych o dużej szkodliwości społecznej. Przemoc domowa istniała zawsze w relacjach międzyludzkich, jest poważnym zaburzeniem w funkcjonowaniu rodziny: występujące we wszystkich środowiskach i w każdej grupie społecznej niezależnie od wieku, pochodzenia, wykształcenia i majątku, prowadzi do poważnych naruszeń norm moralnych i prawnych, tragicznych skutków psychologicznych, a w skrajnych przypadkach do okaleczeń czy zabójstw, a także prób samobójczych, nierzadko skutecznych. Rodzi konsekwencje niezmiernie głębokie i szkodliwe. Szczególnie dramatyczne skutki przemocy zauważa się u dzieci. Powoduje ona w ich psychice nieodwracalne zmiany, które mogą negatywnie wpłynąć na ich dorosłe życie.

Rozdział 2.

Informacje ogólne

Przemoc domowa rozumiana jako przemoc fizyczna, psychiczna, seksualna lub ekonomiczna jest istotnym problemem społecznym występującym we wszystkich grupach społecznych. Przemoc jest często problemem ukrytym, któremu towarzyszą inne dysfunkcje w rodzinie. Skutki przemocy u dorosłych oraz dzieci są wielowymiarowe, często na całe życie, począwszy od charakteryzującego pokrzywdzonego zespołu stresu pourazowego, poprzez choroby psychosomatyczne i psychiczne, nerwice lękowo-depresyjne, po różnego rodzaju zaburzenia zachowania, a także uzależnienia.
Skuteczne przeciwdziałanie przemocy domowej wymaga współpracy i współdziałania instytucji zajmujących się pomocą rodzinie oraz służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo. Art. 6 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej wśród zadań własnych gminy wymienia m. in. opracowanie i realizację gminnego programu przeciwdziałania przemocy domowej oraz ochrony ofiar przemocy domowej.

Podstawowym aktem prawnym, regulującym zadania w zakresie przeciwdziałania przemocy domowej jest ustawa o przeciwdziałaniu przemocy domowej z dnia 29 lipca 2005 r. Zgodnie z treścią art. 6 ust. 2 pkt 1 w/w ustawy do zadań własnych gminy należy w szczególności tworzenie gminnego systemu przeciwdziałania przemocy domowej, w tym opracowanie i realizacja gminnego programu przeciwdziałania przemocy domowej i ochrony osób doznających przemocy domowej oraz tworzenie zespołów interdyscyplinarnych. W dniu 22 czerwca 2023 r. weszły w życie ważne zmiany w przepisach dotyczących przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, polegające m.in. na zmianie jej tytułu z ustawy „o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie” na ustawę o „przeciwdziałaniu przemocy domowej”. Nowelizacja wprowadziła m.in. dodatkowe formy działań podejmowanych wobec osób stosujących przemoc domową, a także szereg regulacji mających na celu usprawnienie pracy zespołów interdyscyplinarnych. Zastąpiono definicję przemocy w rodzinie definicją przemocy domowej, której zakres pojęciowy został zmodyfikowany i objął także przemoc ekonomiczną oraz cyberprzemoc. Wprowadzona regulacja wprowadziła także definicję osoby doznającej przemocy domowej i świadka przemocy domowej. Rozszerzono krąg osób doznających przemocy domowej, zwłaszcza o byłego małżonka, byłego partnera lub innego członka rodziny, niezależnie od faktu zamieszkiwania z osobą stosującą przemoc domową. Położono nacisk na szczególną ochronę i wsparcie jakie powinny być dedykowane małoletnim, zarówno doznającym przemocy domowej, jak i będącym świadkami przemocy, którzy zgodnie ze zmianami ustawowymi są uznawani jako osoby doznające przemocy domowej. Zmiany w przepisach, które weszły w życie 22 czerwca 2023 r. wprowadzone zostały ustawą z dnia 9 marca 2023 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie i niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r. poz. 535).

Przemoc domowa jest poważnym zaburzeniem funkcjonowania rodziny prowadzącym do naruszeń norm moralnych i prawnych. Osobami doznającymi przemocy domowej najczęściej są kobiety, dzieci, osoby chore i niepełnosprawne.

Przemoc domowa została zdefiniowana w art. 2 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej. Zgodnie z tą definicją przez przemoc domową należy rozumieć jako jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej, w szczególności:

a) narażające tę osobę na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub mienia,

b) naruszające jej godność, nietykalność cielesną lub wolność, w tym seksualną,

c) powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące u tej osoby cierpienie lub krzywdę,

d) ograniczające lub pozbawiające tę osobę dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub uzyskania samodzielności finansowej,

e) istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Pięć podstawowych form przemocy domowej:
1) przemoc fizyczna (naruszenie nietykalności fizycznej): to wszelkiego rodzaju działania bezpośrednie z użyciem siły, których rezultatem jest nieprzypadkowe zranienie np. popychanie, odpychanie, policzkowanie, obezwładnianie, przytrzymywanie, drapanie, szarpanie za włosy, szczypanie, kopanie, duszenie, bicie otwartą ręką, pięścią, bicie przedmiotami, ciskanie w kogoś przedmiotami, oblewanie wrzątkiem lub substancjami żrącymi, użycie broni, a także jakakolwiek sugestia możliwości zastosowania przemocy (gest, aluzja, charakterystyczna mina, poza lub wyraźna zapowiedź), itp.;

2) przemoc psychiczna (naruszenie godności osobistej): prowadzi do zniszczenia pozytywnego obrazu własnej osoby, wykorzystuje mechanizmy psychologiczne, np.: wyśmiewanie poglądów, zainteresowań, religii, pochodzenia, narzucanie własnych poglądów, ciągłe krytykowanie, szantażowanie, wmawianie choroby psychicznej, izolacja społeczna (kontrolowanie i ograniczanie kontaktów z innymi osobami), domaganie się posłuszeństwa, ograniczanie snu i pożywienia, wyzywanie, poniżanie, upokarzanie, zawstydzanie, stosowanie gróźb, śledzenie, ograniczanie kontaktów z dzieckiem, grożenie rozwodem, przeglądanie zawartości komputera, szuflad, toreb i innych rzeczy osobistych, wywoływanie poczucia winy, itp.;

3) przemoc seksualna (naruszenie intymności): to wymuszanie różnego rodzaju niechcianych zachowań w celu zaspokojenia potrzeb seksualnych osoby stosującej przemoc np.: nieakceptowanych pieszczot i praktyk seksualnych, seks z osobami trzecimi, sadystycznych form współżycia, demonstrowanie zazdrości, krytyka zachowań seksualnych, uprawianie seksu z osobami poniżej 15 roku życia, podglądanie osób w sytuacjach intymnych, zmuszanie do prostytucji, zmuszanie do seksu w obecności dzieci, wykorzystywanie stanowiska służbowego do wymuszania czynności seksualnych itp.;

4) przemoc ekonomiczna (naruszenie własności): prowadzi do całkowitego uzależnienia finansowego od osoby stosującej przemoc np. poprzez odbieranie zarobionych pieniędzy, uniemożliwienie podjęcia pracy zarobkowej, niezaspokajanie podstawowych materialnych potrzeb rodziny, okradanie, zaciąganie kredytów i zmuszanie do zaciągania pożyczek wbrew woli współmałżonka, przekupywanie dzieci itp.;

5) zaniedbanie (naruszenie obowiązku do opieki ze strony osób bliskich): to ciągłe niezaspokajanie podstawowych potrzeb fizycznych i emocjonalnych.

Oprócz powyższych form przemocy, wyróżniamy także inne zjawiska, które ze względu na swoje cechy charakterystyczne zostały określone jako przemoc:

1) mobbing jest formą przemocy stosowaną najczęściej w środowisku pracy; dotyczy każdego fizycznego ataku, napaści, słownej obelżywości, zachowań pracowników lub skierowaną przeciwko pracownikom; polega na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołuje u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, ma na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie bądź też wyeliminowanie go z zespołu współpracowników;

2) stalking oznacza uporczywe, natrętne nękanie osoby, przejawiające się w próbach nawiązania kontaktu mimo wyraźnego sprzeciwu drugiej osoby;

3) cyberprzemoc oznacza przemoc z użyciem technologii informatycznych i komunikacyjnych m.in. internet, telefony komórkowe; charakteryzuje się wysokim poziomem anonimowości osoby stosującej przemoc, jednocześnie jego siłą, nie fizyczną czy społeczną, lecz umiejętnością wykorzystywania możliwości, jakie dają media elektroniczne;

4) przemoc strukturalna ma miejsce w strukturach społecznych, w świadomości społecznej,
w danej kulturze; odbierana jest przez społeczeństwo, jako coś naturalnego; nie dotyczy
bezpośrednio fizycznego aktu, zamiaru użycia siły fizycznej czy psychicznego zranienia;
 

5) przemoc symboliczna opiera się na prawie narzucania i wpajania zachowań służących interesom agresora; osoby stosujące przemoc pragną osiągnąć pełną kontrolę nad zachowaniem osoby doznającej przemocy, często grożą wyrządzeniem krzywdy ulubionym zwierzętom osoby doznającej przemocy lub zniszczeniem przedmiotów mających dla niej szczególne znaczenie emocjonalne.

Sytuację przemocy domowej często opisuje się także w innych kategoriach nazywanych przemocą „gorącą” lub „chłodną”. Przemoc „gorąca” to gwałtowne wybuchy tłumionych uczuć złości, frustracji, wściekłości, powodujące agresywne zachowania wobec najbliższych. Przemoc „chłodna” przyjmuje najczęściej postać bardzo rygorystycznego stylu wychowania czy też autorytarnego traktowania dorosłych członków rodziny. Osoba stosująca przemoc jest zawsze przekonana o słuszności swoich czynów, zawsze znajduje dla nich usprawiedliwienie. Przemoc domowa jest zjawiskiem złożonym, rozpatrywanym w czterech aspektach: prawnym, psychologicznym, moralnym i społecznym, dlatego też przeciwdziałanie przemocy wymaga podejścia interdyscyplinarnego.

Z punktu widzenia prawa przemoc uznawana jest za przestępstwo, co zobowiązuje policję oraz wymiar sprawiedliwości do interweniowania, podejmowania działań na rzecz ochrony ofiar, ścigania i karania sprawców. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 17, 1228) określa czyny zabronione, które stanowią akty przemocy domowej, za które przewiduje m.in. karę pozbawienia wolności.

Aspekt psychologiczny zwraca uwagę na mechanizmy przemocy domowej, relacje między osobą doznającą przemocy a osobą stosującą przemoc, na odczuwane przez doświadczających skutki przemocy, a także na możliwości wyjścia z przemocy. Spojrzenie od strony moralnej odwołuje się do wartości takich jak: poszanowanie życia ludzkiego, zdrowia i godności ludzkiej, a z punktu widzenia społecznego zwracają uwagę funkcjonujące mity i stereotypy usprawiedliwiając zachowania przemocowe.

Przemoc domowa to jedna z wielu sytuacji kryzysowych, w jakiej należy podjąć skuteczne działania interwencyjne i wspierające. Jest zjawiskiem złożonym i wieloaspektowym, wymagającym kompleksowych i skoordynowanych rozwiązań w obszarze jej zapobiegania. W bezpośrednim kontakcie z osobami doznającymi przemocy czy stosującymi przemoc domową ważne jest rozumienie przemocy w każdym aspekcie. Każda osoba podejmująca się pracy z osobami doznającymi przemocy czy osobami stosującymi przemoc powinna robić to zgodnie ze swoim przygotowaniem zawodowym i możliwościami instytucji jaką reprezentuje, a także mieć świadomość swoich kompetencji.

Program przeciwdziałania przemocy domowej oraz ochrony ofiar przemocy domowej dla
Gminy Mirosławiec na lata 2025-2028 wyznacza główne kierunki działania Zespołu
Interdyscyplinarnego w Mirosławcu, który został powołany Uchwałą Nr LIX/463/2023 Rady
Miejskiej w Mirosławcu z dnia 28 września 2023 r. w sprawie trybu i sposobu powoływania
i odwoływania członków zespołu interdyscyplinarnego i skupia specjalistów różnych dziedzin
w celu skutecznego reagowania na zjawisko przemocy domowej. Gminny Program jest zgodny
ze Strategią Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Mirosławiec na lata 2021-2026
przyjętą Uchwałą Nr XXVII/223/2021 Rady Miejskiej w Mirosławcu z dnia 28 stycznia 2021 r.
oraz z Rządowym Programem Przeciwdziałania Przemocy Domowej na lata 2024-2030. Na
podstawie przepisów ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej na terenie Gminy
Mirosławiec działa Zespół Interdyscyplinarny, w skład którego wchodzą przedstawiciele:
Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej, Miejsko-Gminnej Komisji Rozwiązywania
Problemów Alkoholowych, policji, oświaty, ochrony zdrowia, organizacji pozarządowej oraz
kuratorzy sądowi. Celem Zespołu jest usprawnienie systemu przepływu informacji oraz
reagowanie na zidentyfikowane problemy społeczne, w tym w szczególności przejawy
przemocy domowej oraz zintegrowanie działań środowisk odpowiedzialnych za przemoc na rzecz osób i rodzin dotkniętych przemocą. Praca z rodziną z problemem przemocy realizowana jest przez spotkania grup diagnostyczno-pomocowych, których zadaniem jest planowanie działań, monitorowanie sytuacji oraz organizowanie pomocy. W skład grup wchodzą: pracownicy socjalni, dzielnicowi, kuratorzy, przedstawiciele MGKRPA, przedstawiciele służby zdrowia i oświaty oraz organizacji pozarządowej.

Rozdział 3.

Diagnoza problemu przemocy domowej w Gminie Mirosławiec

Skalę problemu przemocy domowej najlepiej obrazują statystyki opracowane na podstawie danych zebranych w ramach procedury „Niebieskie Karty”. Wynika z nich, że w roku 2023 do przewodniczącego zespołu interdyscyplinarnego wpłynęły 33 formularze „Niebieskich Kart” (31 zostało przekazanych przez przedstawicieli Policji i 2 przez przedstawicieli pomocy społecznej), z czego w 5 przypadkach rozstrzygnięto o braku zasadności podejmowania działań. Procedura „Niebieskie Karty” była realizowana w 38 rodzinach (w 10 przypadkach była kontynuacją procedury wszczętej w latach poprzednich). W ciągu roku w 30 przypadkach procedura „Niebieskie Karty” została zakończona z powodu ustania przemocy i zrealizowania indywidualnego planu pomocy. Skalę przemocy domowej obrazują także dane otrzymane od kuratorów sądowych. W 2023 roku na terenie miasta i gminy Mirosławiec były 22 rodziny objęte nadzorem kuratora oraz 11 osób nieletnich, wobec których orzeczony został nadzór kuratora sądowego jako środek wychowawczy, zarówno co do osób – sprawców czynów karalnych, jak i osób przejawiających symptomy demoralizacji. Odnosząc się do problemu przemocy domowej analizie zostały poddane także statystyki Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Mirosławcu. Z danych tych wynika, że z powodu przemocy domowej objęto wsparciem jedną rodzinę. W 8 przypadkach udzielono wsparcia rodzinom, w których został zdiagnozowany problem alkoholowy.

Tabela 1. Rodziny objęte pomocą społeczną w 2023 r. i z powodu uzależnień od alkoholu

  Wyszczególnienie
Liczba rodzin
rodziny ogółem
138
w tym  z powodu uzależnień od alkoholu
8
Źródło: Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Mirosławcu

W działającym w Mirosławcu Punkcie Konsultacyjnym można było uzyskać specjalistyczne wsparcie i poradnictwo psychologiczne dla osób uzależnionych i współuzależnionych oraz opiekę terapeutyczną dla mieszkańców Gminy Mirosławiec. W 2023 r. łącznie ze wsparcia psychologa skorzystało 70 osób, z czego głównie były to osoby uzależnione od alkoholu, współuzależnione jak i osoby doświadczające przemocy domowej. Natomiast ze wsparcia specjalisty terapii uzależnień skorzystało 110 osób, w tym 90 uzależnionych od alkoholu, 10 od alkoholu i innych używek (nikotyna, narkotyki), 10 od telefonu, gier komputerowych, sytuacji ryzykownych, przemocy domowej. Spośród w/w osób 10 zostało zmotywowanych do podjęcia regularnej terapii.

Bezpłatną pomoc można było uzyskać także w:

1) Punkcie Konsultacyjnym dla osób uzależnionych, współuzależnionych i ofiar przemocy w rodzinie w Wałczu,

2) Punkcie Konsultacyjnym i Interwencji Kryzysowej w Wałczu.

Dane statystyczne dotyczące udzielanej pomocy przez ww. punkty obrazuje tabela 2 i 3.
Tabela 2. Korzystanie w 2023 r. z usług Punktu Konsultacyjnego dla osób uzależnionych, współuzależnionych i ofiar przemocy w rodzinie w Wałczu.

  Wyszczególnienie
Liczba porad
Poradnictwo dla osób uzależnionych od alkoholu
30
poradnictwo dla członków rodziny osób uzależnionych od alkoholu
24 porady
poradnictwo w związku z trudnościami życiowymi, gdzie w większości przypadków „w tle” były współistniejące problemy alkoholowe- własne lub w rodzinie
24 porady
Źródło: Miejsko-Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Mirosławcu

Tabela 3. Korzystanie w 2023 r. z usług Punktu Konsultacyjnego i Interwencji Kryzysowej w Wałczu.

  Wyszczególnienie
Liczba osób
pomoc terapeutyczna dla osób uzależnionych, współuzależnionych i ich rodzin oraz ofiar i sprawców przemocy w rodzinie
12 osób
pomoc prawna dla rodzin z problemem przemocy domowej i znajdujących się w sytuacjach kryzysowych
6 osób
Zajęcia edukacyjno- terapeutyczne dla rodzin z problemem przemocy domowej
5 osób
Źródło: Miejsko-Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Mirosławcu

Jak wynika ze statystyk Posterunku Policji w Mirosławcu alkohol jest powodem wielu negatywnych zdarzeń zarejestrowanych w 2023 r. Jest to zjawisko bardzo niepokojące, bowiem problem alkoholowy jest czynnikiem ryzyka pojawienia się przemocy domowej.

Tabela 4. Negatywne zdarzenia w 2023 r. spowodowane użyciem alkoholu 

  Wyszczególnienie
Liczba zdarzeń
interwencje związane z nadużywaniem alkoholu
20
prowadzenie pojazdów na drodze publicznej w stanie nietrzeźwości
13
prowadzenie pojazdów na drodze publicznej po użyciu alkoholu
2
zakłócanie porządku publicznego
12
podejmowanie czynności zawodowych pod wpływem alkoholu
0
osoby zatrzymane do wytrzeźwienia
10
Źródło: Posterunek Policji w Mirosławcu

Tabela 5. Ujawnione przestępstwa w 2023 roku

  Wyszczególnienie
Liczba przestępstw
kradzież z włamaniem
9
fizyczne i psychiczne znęcanie się nad rodziną
1
pobicia
1
uszkodzenie mienia
4
kradzież pieniędzy wraz z dokumentami
0
kradzież mienia
5
Inne:
 
  Uszkodzenie mienia

Oszustwa

Wypadki drogowe
4

16

8
Ogółem
48
Źródło: Posterunek Policji w Mirosławcu

Z powyższych danych wynika, że fizyczne i psychiczne znęcanie się nad rodziną to ok. 2,08 % ujawnionych przestępstw.

Tabela 6. Zdarzenia związane z przemocą domową w 2023 r.

  Wyszczególnienie
Liczba interwencji
interwencje związane z przemocą domową
21
liczba  ofiar przemocy w tym:

dzieci

kobiety

mężczyźni
2

1

1

0
liczba sprawców przemocy w tym:

kobiety

mężczyźni
1

0

1
liczba sprawców przemocy pod wpływem alkoholu w tym:

kobiety

mężczyźni
1

0

1
liczba dzieci obecnych podczas interwencji
14
Źródło: Posterunek Policji w Mirosławcu

Z analizy przedstawionych danych wynika, że przemoc domowa na terenie naszej gminy jest marginalnym problemem społecznym, należy jednak przypuszczać, że rzeczywista liczba osób i rodzin dotkniętych przemocą jest znacznie wyższa niż wskazują na to przywołane statystyki. Osoby doznające przemocy domowej często przez wiele lat ukrywają swój problem, dlatego trudno jest określić faktyczną skalę problemu przemocy. Mimo to należy wzmocnić dotychczasowe działania Zespołu Interdyscyplinarnego ds. przeciwdziałania przemocy domowej, które powinny mieć charakter współpracy interdyscyplinarnej poszczególnych instytucji lokalnych. Efektem takiej współpracy będzie skuteczne zapobieganie, rozpoznawanie oraz przeciwdziałanie przemocy i jej skutkom.

Rozdział 4.

Cele i założenia Programu

§ 1. Celem Programu jest:

1) diagnozowanie i monitorowanie problemu przemocy domowej.

2) podnoszenie świadomości mieszkańców gminy na temat zjawiska przemocy domowej.

3) zwiększenie dostępności i efektywności działań profilaktycznych dotyczących przeciwdziałania przemocy domowej skierowanych do różnych grup odbiorców.

4) zapewnienie pomocy osobom i rodzinom, w których występuje problem przemocy.

5) podnoszenie kompetencji zawodowych pracowników służb i instytucji zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy domowej.
§ 2. Założenia Programu:

1) uwrażliwienie społeczności lokalnej na problem przemocy domowej;

2) powszechne i permanentne działania na rzecz profilaktyki przemocy domowej;

3) spadek liczby rodzin, w których interwencje Policji i innych służb zajmujących się przemocą domową podejmowane są wielokrotnie;

4) promowanie postaw wolnych od przemocy;

5) dostosowana do potrzeb profesjonalna kadra wspierająca osoby uwikłane w przemoc.

Rozdział 5.

Adresaci Programu

§ 3. Program skierowany jest do: społeczności lokalnej gminy Mirosławiec, w tym osób zagrożonych przemocą, osób dotkniętych przemocą domową; osób stosujących przemoc domową; świadków przemocy domowej; służb i instytucji zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy domowej.

Rozdział 6.

Akty prawne, w oparciu o które będzie realizowany Program

§ 4. Program realizowany będzie w oparciu o następujące przepisy: ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy domowej (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 424,834); ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 1283 ); ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t. j. Dz. U. z 2023 r., poz. 2151); ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (t. j. Dz. U z 2024 r., poz.145), ustawa z dni 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t. j. Dz. U z 2024 r., poz. 750); ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (t. j. Dz. U. z 2024 r., poz. 17); Rządowy Program Przeciwdziałania Przemocy Domowej na lata 2024-2030 (MP. z 2023 r., poz. 1232).

Rozdział 7.

Zasoby w zakresie realizacji Programu

§ 5. Zasobami w zakresie realizacji Programu są zasoby gminy Mirosławiec i zasoby spoza gminy Mirosławiec działające na rzecz mieszkańców gminy Mirosławiec dotkniętych przemocą.

1. Zasoby gminy Mirosławiec:

1) Zespół Interdyscyplinarny ds. przeciwdziałania przemocy domowej;

2) Posterunek Policji w Mirosławcu;

3) Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Mirosławcu;

4) Miejsko-Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Mirosławcu;

5) Punkt Konsultacyjny w Mirosławcu - specjalista terapeuta udzielający wsparcia dla osób uzależnionych i współuzależnionych oraz psycholog;

6) Szkoła Podstawowa w Mirosławcu;

7) Szkoła Podstawowa w Piecniku;

8) Przedszkole „Słoneczko” w Mirosławcu oraz Oddział Zamiejscowy w Mirosławcu Górnym;

9) Żłobek „ Bajkowo” w Mirosławcu;

10) Zakłady Opieki Zdrowotnej w Mirosławcu;

11) Ośrodek Kultury w Mirosławcu;
12) Biblioteka Publiczna w Mirosławcu;

13) Kościół;

14) Świetlice wiejskie;

15) Organizacje pozarządowe.

2. Zasoby spoza gminy Mirosławiec działające na rzecz mieszkańców gminy Mirosławiec dotkniętych przemocą:

1) Sąd Rejonowy w Wałczu;

2) Punkt Konsultacyjny dla osób uzależnionych, współuzależnionych i ofiar przemocy w rodzinie w Wałczu;

3) Punkt Konsultacyjny i Interwencji Kryzysowej w Wałczu;

4) Bezpłatny Punkt Porad Prawnych w Mirosławcu.

Rozdział 8.

Czynniki gwarantujące właściwą realizację Programu 

§ 6. Czynnikami gwarantującymi właściwą realizację Programu są:

1) obwiązujące przepisy prawa;

2) aktywny samorząd gminny;

3) szkolenia pracowników instytucji działających w zakresie przeciwdziałania przemocy domowej;

4) aktywnie działające placówki oświatowe i kulturalne;

5) znajomość środowiska lokalnego przez pracowników socjalnych;

6) dobra współpraca służb i instytucji działających w gminie;

7) działania profilaktyczne skierowane zarówno do dzieci, młodzieży, jak i dorosłych mieszkańców (programy, wspólne kampanie i festyny);

8) silne więzi rodzinne.

Rozdział 9.

Zagrożenia w realizacji zadań Programu

§ 7. W realizacji niniejszego Programu mogą wystąpić poniższe zagrożenia:

1) stereotypy na temat przemocy domowej;

2) przyzwolenie na przemoc;

3) bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych;

4) brak współpracy osób doznających przemocy i osób stosujących przemoc z instytucjami pomocowymi w zakresie przezwyciężania kryzysu przemocy domowej;

5) problem uzależnienia od alkoholu;

6) ubóstwo.

7) brak mieszkań chronionych, w tym dla osób doznających przemocy.
Rozdział 10.

Realizacja celów Programu

§ 8. Cel 1. Diagnozowanie i monitorowanie problemu przemocy domowej.

1. Zbieranie i uaktualnianie informacji na temat rozmiarów problemu przemocy domowej (dane policyjne, ośrodka pomocy społecznej, kuratorów sądowych, MGKRPA, placówek oświatowych);

2. Monitorowanie problematyki przemocy domowej (Policja, ośrodek pomocy społecznej, kuratorzy sądowi, MGKRPA, placówki oświatowe, świetlice wiejskie).

§ 9. Cel 2. Podnoszenie świadomości mieszkańców gminy na temat zjawiska przemocy domowej.

1. Edukacja dorosłych, dzieci i młodzieży na temat zjawiska przemocy domowej i możliwości jej przeciwdziałania:

1) wprowadzanie w szkołach i w przedszkolu treści propagujących zachowania sprzyjające pozytywnym postawom w rodzinie, w szczególności poprzez realizację programów edukacyjnych;

2) wspieranie różnych form spędzania czasu wolnego przez dzieci i młodzież, promujących zachowania nieagresywne;

3) uświadamianie zagrożeń związanych z przemocą domową;

4) organizowanie spotkań edukacyjnych dla mieszkańców (szkoły, przedszkole, ośrodek kultury, biblioteka, świetlice );

5) wprowadzenie elementów edukacji na temat zjawiska przemocy domowej do programów nauk przedmałżeńskich;

6) rozpowszechnianie materiałów informacyjnych: ulotek, broszur, plakatów, itp. o zjawisku przemocy domowej.

2. Rozpowszechnianie informacji o instytucjach oraz możliwościach uzyskania pomocy.

§ 10. Cel 3. Zwiększenie dostępności i efektywności działań profilaktycznych dotyczących przeciwdziałania przemocy domowej skierowanych do różnych grup odbiorców.

1. Realizacja programów adresowanych do dzieci, młodzieży, rodziców i nauczycieli dotyczących porozumiewania się bez przemocy i agresji oraz umiejętności rozwiązywania konfliktów bez przemocy.

2. Realizacja programów profilaktycznych ukierunkowanych na rozwój umiejętności wychowawczych rodziców, ze szczególnym uwzględnieniem wychowania bez przemocy (warsztaty umiejętności wychowawczych).

§ 11. Cel 4. Zapewnienie pomocy osobom i rodzinom, w których występuje problem przemocy.

1. Dofinansowanie Punktu Konsultacyjnego i Interwencji Kryzysowej w Wałczu oraz Punktu Konsultacyjnego dla osób uzależnionych, współuzależnionych i ofiar przemocy w rodzinie w Wałczu (poradnictwo psychologiczne i prawne).

2. Prowadzenie punktu konsultacyjnego- specjalista terapeuta udzielający wsparcia dla osób uzależnionych i współuzależnionych oraz psycholog.

3. Zapewnienie bezpieczeństwa krzywdzonym dzieciom.

4. Udzielanie pomocy socjalnej.
5. Poradnictwo służące wzmocnieniu opiekuńczych i wychowawczych, alternatywnych wobec stosowania przemocy metod i kompetencji rodziców zagrożonych przemocą domową oraz w stosunku do grup ryzyka np. małoletnich w ciąży.

6. Realizacja procedury ,,Niebieskie Karty”.

7. Udzielanie informacji na temat programów korekcyjno-edukacyjnych i kierowanie do udziału w tych programach.

8. Udzielanie informacji na temat bezpiecznego schronienia osób dotkniętych przemocą domową i zapewnienie miejsc czasowego pobytu dla tych osób.

9. Kierowanie wniosków do MGKRPA i prokuratury o podjęcie leczenia odwykowego przez osoby nadużywające alkoholu.

§ 12. Cel 5. Podnoszenie kompetencji zawodowych pracowników służb, instytucji, zajmujących się pomocą rodzinie i przeciwdziałaniem przemocy domowej.

1. Szkolenia grup zawodowych z zakresu przeciwdziałania przemocy domowej.

2. Szkolenia grup diagnostyczno-pomocowych z zakresu procedury ,,Niebieskie Karty”.

Rozdział 11.

Postanowienia końcowe

§ 13. Monitorowanie realizacji Programu odbywać się będzie w oparciu o sprawozdawczość podmiotów zaangażowanych w jego realizację. Sprawozdania z realizacji Programu podmioty składają do 31 marca każdego roku do Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Mirosławcu.

§ 14. Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Mirosławcu każdego roku przedłoży Radzie Miejskiej w Mirosławcu sprawozdanie z realizacji Programu.

§ 15. Program będzie finansowany ze środków własnych gminy, dotacji oraz środków zewnętrznych.

   
Przewodniczący Rady Miejskiej

Paweł Krawczyk
Załącznik Nr 2 do uchwały Nr ....................

 

Rady Miejskiej w Mirosławcu
z dnia 28 listopada 2024 r.

HARMONOGRAM REALIZACJI PROGRAMU PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY DOMOWEJ ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY 

DOMOWEJ W GMINIE MIROSŁAWIEC NA LATA 2025-2028

      L.p.
Cel
Działanie
Termin realizacji
Realizator
Wskaźniki
1.
Diagnozowanie i monitorowanie problemu przemocy domowej
Zbieranie i uaktualnianie informacji na temat rozmiarów problemu przemocy domowej
Na bieżąco
Posterunek Policji, ośrodek pomocy społecznej, kuratorzy sądowi, MGKRPA, szkoły, przedszkole
-liczba osób oskarżonych o przestępstwo z użyciem przemocy domowej,

-liczba osób stosujących przemoc, wobec których orzeczono karę grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności,

- liczba orzeczeń w zakresie władzy rodzicielskiej z uwagi na stosowanie przemocy domowej,

- liczba orzeczeń dotyczących nakazu opuszczenia lokalu mieszkalnego zajmowanego wspólnie z osobą najbliższą,

- liczba eksmisji z uwagi na przemoc domową,

- liczba złożonych do sądu cywilnego wniosków o zobowiązanie wspólnie zamieszkującego członka rodziny do opuszczenia mieszkania,

- liczba orzeczeń zobowiązujących ww. członka rodziny do opuszczenia mieszkania,

- liczba wniosków kuratorów sądowych o zarządzenie wykonania warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności albo o odwołanie warunkowego zwolnienia,

- liczba wniosków prokuratora do sądu o
zarządzenie wykonania kary pozbawienia
       
 
 
 
 
wolności albo o odwołanie warunkowego zwolnienia wobec skazanego za tego rodzaju przemoc, naruszającego ponownie porządek prawny,

- liczba przekazanych organom ścigania i wymiaru sprawiedliwości informacji przez pracowników socjalnych o ponownym stosowaniu przemocy domowej przez osoby uprzednio skazane za tego rodzaju przemoc,

-liczba wniosków skierowanych do sądu o wgląd w sytuację dziecka




Monitorowanie problematyki przemocy domowej
Na bieżąco
Posterunek Policji, ośrodek pomocy społecznej, kuratorzy sądowi, MGKRPA, szkoły, przedszkole, służba zdrowia
- liczba osób/rodzin objętych monitoringiem
2.
Podnoszenie świadomości mieszkańców gminy na temat zjawiska przemocy domowej
Edukacja dorosłych, dzieci i młodzieży na temat zjawiska przemocy domowej i możliwości jej przeciwdziałania poprzez:

-wprowadzanie w szkołach i przedszkolu treści propagujących zachowania sprzyjające pozytywnym postawom w rodzinie, w szczególności poprzez realizację programów edukacyjnych,

-wspieranie różnych form spędzania czasu wolnego przez dzieci i młodzież, promujących zachowania nieagresywne,
Na bieżąco
Posterunek Policji, szkoły, przedszkole, ośrodek kultury, biblioteka, świetlice wiejskie, ośrodek pomocy społecznej, kuratorzy sądowi, MGKRPA, służba

zdrowia, kościół,
-liczba programów edukacyjnych,

-liczba dzieci uczestniczących w różnych formach spędzania wolnego czasu,

-liczba spotkań edukacyjnych dla mieszkańców,

-liczba osób, którym udzielono informacji podczas nauk przedmałżeńskich na temat przemocy domowej,

-liczba rozpowszechnionych materiałów edukacyjnych
       
 
-uświadamianie zagrożeń związanych z przemocą domową,

-organizowanie spotkań edukacyjnych dla mieszkańców,

-wprowadzenie elementów edukacji na temat zjawiska przemocy domowej do programów nauk przedmałżeńskich,

-rozpowszechnianie materiałów informacyjnych: ulotek, broszur, plakatów, itp. o zjawisku przemocy domowej.
 
 
 
Rozpowszechnianie informacji o instytucjach oraz możliwościach uzyskania pomocy
Corocznie
Posterunek Policji, szkoły, przedszkole, ośrodek kultury, biblioteka, świetlice wiejskie, ośrodek pomocy społecznej, kuratorzy sądowi, MGKRPA, służba

zdrowia, kościół, organizacje pozarządowe
- liczba placówek świadczących pomoc,

-liczba rozpowszechnionych materiałów o możliwościach uzyskania pomocy




3.
Zwiększenie dostępności i efektywności działań profilaktycznych dotyczących przeciwdziałania przemocy domowej skierowanych do różnych grup odbiorców
Realizacja programów adresowanych do dzieci, młodzieży, rodziców i nauczycieli dotyczących porozumiewania się bez przemocy i agresji oraz umiejętności rozwiązywania konfliktów bez przemocy
Corocznie
Szkoły, przedszkole, świetlice wiejskie
-liczba programów,

-liczba uczestników
Realizacja programów
profilaktycznych ukierunkowanych
na rozwój umiejętności
Corocznie
Szkoły, przedszkole, świetlice wiejskie
-liczba programów,

-liczba uczestników
       
 
wychowawczych rodziców, ze szczególnym uwzględnieniem wychowania bez przemocy

(warsztaty umiejętności wychowawczych)
 
 
 
4.
Zapewnienie pomocy osobom i rodzinom, w których występuje problem przemocy
Dofinansowanie Punktu Konsultacyjnego i Interwencji Kryzysowej w Wałczu oraz Punktu Konsultacyjnego dla osób uzależnionych, współuzależnionych i ofiar przemocy domowej

w Wałczu, Punktu konsultacyjnego dla osób uzależnionych, współuzależnionych i ofiar przemocy domowej w Mirosławcu
Na bieżąco
MGKRPA
-liczba udzielonych porad psychologicznych,

-liczba udzielonych porad prawnych
Zapewnienie bezpieczeństwa krzywdzonym dzieciom
Na bieżąco
Ośrodek pomocy społecznej, Posterunek Policji, służba zdrowia
- liczba dzieci, które zostały odebrane z rodziny w razie bezpośredniego zagrożenia życia lub zdrowia w związku z przemocą domową
Udzielanie pomocy socjalnej
Na bieżąco
Ośrodek pomocy społecznej
-liczba rodzin objętych wsparciem
Poradnictwo służące wzmocnieniu opiekuńczych i wychowawczych, alternatywnych wobec stosowania przemocy metod i kompetencji rodziców zagrożonych przemocą domową oraz w stosunku do grup ryzyka np. małoletnich w ciąży
Na bieżąco
Służba zdrowia
-liczba wizyt patronażowych przeprowadzonych przez położną
Realizacja procedury ,,Niebieskie Karty”
Na bieżąco
Szkoły, przedszkole,
ośrodek pomocy
społecznej, służba
zdrowia, Policja,
MGKRPA, Zespół
-liczba założonych Niebieskich Kart,

-liczba zakończonych Niebieskich Kart,

-liczba rodzin i osób objętych działaniami,

-liczba podmiotów realizujących zadanie
       
 
 
 
Interdyscyplinarny
 
Udzielanie informacji na temat programów korekcyjno- edukacyjnych i kierowanie do udziału w tych programach
Na bieżąco
Ośrodek pomocy społecznej, służba zdrowia, Posterunek Policji, MGKRPA, Zespół

Interdyscyplinarny, kuratorzy sądowi
-liczba osób, którym udzielono informacji na temat

programów korekcyjno-edukacyjnych,

-liczba osób, które wzięły udział w programie korekcyjno-edukacyjnym
Udzielanie informacji na temat bezpiecznego schronienia osób dotkniętych przemocą domową i zapewnienie miejsc czasowego pobytu dla tych osób
Na bieżąco
Ośrodek pomocy społecznej
-liczba ofiar przemocy, którym zapewniono bezpieczeństwo w sytuacji kryzysowej
Kierowanie wniosków do MGKRPA i prokuratury o podjęcie leczenia odwykowego przez osoby nadużywające alkoholu
Na bieżąco
Ośrodek pomocy społecznej, Posterunek

Policji, Zespół Interdyscyplinarny, kuratorzy sądowi
-liczba wniosków o podjęcie leczenia odwykowego
5.
Podnoszenie kompetencji

zawodowych pracowników

służb i instytucji zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy domowej
Szkolenia grup zawodowych z zakresu przeciwdziałania przemocy domowej
Corocznie
Zespół

Interdyscyplinarny, ośrodek pomocy społecznej, Posterunek Policji, placówki oświatowe, służba zdrowia, MGKRPA, kuratorzy sądowi
-liczba przeszkolonych osób
Szkolenia grup diagnostyczno-pomocowych z zakresu procedury ,,Niebieskie Karty”
Corocznie
Zespół

Interdyscyplinarny,
ośrodek pomocy
społecznej, Posterunek
Policji, placówki
oświatowe, służba
zdrowia, MGKRPA,
-liczba przeszkolonych osób
       
 
 
 
kuratorzy sądowi
 
   
Przewodniczący Rady Miejskiej

Paweł Krawczyk